Franciszek Smuglewicz (1745–1807)
Ostracyzm nad Arystydesem, ok. 1800
Zakup, 1964
imnk
miniaturka

technika / materiał: olej, płótno

wymiary: 155 x 124 cm

opis: Arystydesa z Aten (ok. 540 – ok. 468 p.n.e.) nazwano „Sprawiedliwym” jeszcze za życia. Spory o sposób obrony Aten przed Persami doprowadziły do wygnania go z miasta w 482 roku p.n.e. wyrokiem tzw. sądu skorupkowego. Głosowano kreśląc imię skazanego na ostrakach, czyli glinianych skorupach. Jednak gdy Persowie zamierzali powtórnie zaatakować, rodacy wezwali banitę, by dowodził obroną. Grecy zwyciężyli, między innymi dzięki zawarciu sojuszu greckich miast-państw, zwanego Ateńskim Związkiem Morskim, do czego szczególnie przyczynił się właśnie Arystydes. Jemu też powierzono funkcję skarbnika Związku, którą pełnił z wielką uczciwością i bezstronnością.
Według legendy w czasie głosowania za skazaniem Arystydesa na banicję podszedł do niego niepiśmienny człowiek i, nie wiedząc z kim rozmawia, poprosił go o wypisanie na skorupce imienia „Arystydes”. Chciał skazać greckiego bohatera na banicję, a ciężką karę argumentował tym, iż nazbyt go drażni wielokrotnie powtarzany przydomek „Sprawiedliwy”. Mimo tego kuriozalnego uzasadnienia Arystydes napisał na skorupie swe imię, nie przyznając się, kim jest. Smuglewicz przypomniał tę legendę, gdy obrady rozpoczynał Sejm Czteroletni. Wskazał rodakom wzór patriotyzmu i poświęcenia ojczyźnie, jakiego Polska oczekiwała od swych obywateli. 
Obraz jest repliką autorską dzieła sygnowanego i datowanego w roku 1788, znajdującego się w Zamku Królewskim w Warszawie.
Barbara Ciciora


ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach,
Sukiennice, Rynek Główny 1/3


klucz: Oświecenie >>>

© 2010 Muzeum Narodowe w Krakowie
design & concept: creator.pl
>