Józef Chełmoński (1849–1914)
Na folwarku, 1875
Zakup, 1907
imnk
miniaturka

technika / materiał: olej, płótno

wymiary: 85 × 143 cm

opis: W marcu 1874 roku, w drodze powrotnej z Monachium, Józef Chełmoński odwiedził Ukrainę. Po przyjeździe do Warszawy stworzył obrazy, uchodzące za wybitne przykłady realizmu w rodzimym malarstwie: Babie lato, Stróż nocny, Jesień, Przed odjazdem gości na Ukrainie, Sprawa u wójta oraz Na folwarku. Dzieła te wyznaczyły krąg tematów charakterystycznych dla twórczości artysty: pejzaż wiejski ukazujący życie chłopstwa i szlachty. 
Na folwarku przedstawia scenę z życia kresowego ziemiaństwa ujętą w rozległym, słonecznym krajobrazie. Obraz zachwyca znakomitym odczuciem przestrzeni, powietrza i światła. Pragnąc podkreślić ulotność prozaicznej chwili oraz witalność i zmysłowy urok ukraińskiego pejzażu, Chełmoński zaakcentował przypadkowość układu kompozycyjnego. W charakterystyce przedstawicieli kresowego społeczeństwa: przysadzistej dziedziczki, dziedzica z sarmackim wąsiskiem, siwowłosego ekonoma oraz stajennego o szerokich, spracowanych dłoniach dostrzegalny jest znakomity zmysł obserwacji oraz poczucie humoru. Pospolite piękno tych postaci nie zyskało jednak uznania warszawskiej krytyki, która nie była w stanie zaakceptować realizmu dzieła. Artyście zarzucano trywialność, nieestetyczność i dziwaczność. Widzów szokowała również ostra, kontrastowa kolorystyka oraz śmiały, żywiołowy sposób malowania, które uznano za błędy warsztatowe, wynikające z niestarannego wykończenia warstwy malarskiej obrazu.
 
Aleksandra Krypczyk


ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach,
Sukiennice, Rynek Główny 1/3


klucz: Realizm, polski impresjonizm, początki symbolizmu >>>

© 2010 Muzeum Narodowe w Krakowie
design & concept: creator.pl
>