Walery Gadomski (1833–1911)
Portret Zofii Potockiej, żony Artura Potockiego, ok. 1875-1877
Pochodzenie nieznane
imnk
miniaturka

technika / materiał: marmur

wymiary: 48 × 44 × 35 cm

opis: Walery Gadomski wsławił się rzeźbionymi popiersiami wybitnych współczesnych mu osobistości, m.in. Jana Matejki, Józefa Szujskiego, a także postaci historycznych – Wita Stwosza czy Jana Długosza. Tym razem przedstawił osobę nie mniej zasłużoną dla społeczności Krakowa i Krzeszowic – Zofię Potocką. Zofia z Branickich Potocka (1790–1879) była żoną Artura Potockiego. Kolekcjonowała malarstwo włoskie, działała w Arcybractwie Miłosierdzia i Towarzystwie Dobroczynności. Założyła szpital i schronisko dla biednych w Krzeszowicach i nazwała go imieniem męża. Patronowała akcji niesienia pomocy rannym w powstaniu styczniowym. Była inicjatorką przebudowy krypty św. Leonarda na Wawelu oraz założycielką Biura Ratunkowego dla niesienia pomocy pogorzelcom. Utrzymywała przytułki dla sierot i starców, w końcu – fundowała stypendia na naukę w gimnazjach. Artysta opracował portret arystokratki w rzeźbie pełnoplastycznej w formie popiersia. Modelka to starsza kobieta ukazana en face; jej wizerunek jest realistyczny: pomarszczona twarz, zapadnięte policzki, orli nos, a na głowie czepek z koronkami zawiązany pod brodą w kokardę. Portret werystyczny, oddający fizjonomię modela bez upiększeń, jest znany od czasów starożytnego Rzymu i był praktykowany na użytek osób prywatnych. Wywodzi się ze starożytnego obyczaju zdejmowania z twarzy zmarłego woskowej maski pośmiertnej. 
Anna Budzałek


ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach,
Sukiennice, Rynek Główny 1/3


klucz: Realizm, polski impresjonizm, początki symbolizmu >>>

© 2010 Muzeum Narodowe w Krakowie
design & concept: creator.pl
>