technika / materiał: olej, tektura
wymiary: 100x70
oznaczenie autorskie: Sygn. i dat. I.g.: 1910 J Malczewski
opis: Kobieta w futrze i w jakuckiej czapce na głowie, siedząca na tle łąki porośniętej kwitnącymi krokusami to Ellenai, bohaterka poematu Anhelli Juliusza Słowackiego. Malczewski poświęcił jej większość obrazów inspirowanych tym romantycznym dziełem. Scena nie ma bezpośredniego odniesienia do utworu wieszcza. Artysta skupił się na symbolicznej charakterystyce Ellenai, wykorzystując metaforyczne znaczenie kwiatów krokusa (łac. crocus sativus), którymi hojnie pokrył łąkę rozciągającą się za plecami wygnanki. Ich przenośne znaczenie związane z antycznym mitem o porwaniu Kory (Persefony) przez boga podziemi Hadesa odnosić się może do przedwczesnej śmierci Ellenai. Krokusowi przypisywano i inne znaczenia. Pliniusz w Historii naturalnej pisał, że kwiat ten rozwija się lepiej, gdy się go depce i gniecie. Stąd uważano go za symbol cierpliwości i pokory. Z kolei egzegeci Pisma Świętego uznawali szafran za symbol miłości, pojmowanej jako jedna z najwyższych cnót człowieka.
ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1
klucz: A to Polska właśnie >>>
wymiary: 100x70
oznaczenie autorskie: Sygn. i dat. I.g.: 1910 J Malczewski
opis: Kobieta w futrze i w jakuckiej czapce na głowie, siedząca na tle łąki porośniętej kwitnącymi krokusami to Ellenai, bohaterka poematu Anhelli Juliusza Słowackiego. Malczewski poświęcił jej większość obrazów inspirowanych tym romantycznym dziełem. Scena nie ma bezpośredniego odniesienia do utworu wieszcza. Artysta skupił się na symbolicznej charakterystyce Ellenai, wykorzystując metaforyczne znaczenie kwiatów krokusa (łac. crocus sativus), którymi hojnie pokrył łąkę rozciągającą się za plecami wygnanki. Ich przenośne znaczenie związane z antycznym mitem o porwaniu Kory (Persefony) przez boga podziemi Hadesa odnosić się może do przedwczesnej śmierci Ellenai. Krokusowi przypisywano i inne znaczenia. Pliniusz w Historii naturalnej pisał, że kwiat ten rozwija się lepiej, gdy się go depce i gniecie. Stąd uważano go za symbol cierpliwości i pokory. Z kolei egzegeci Pisma Świętego uznawali szafran za symbol miłości, pojmowanej jako jedna z najwyższych cnót człowieka.
Cechy te stanowiły przymioty Ellenai, byłej zbrodniarki, cierpliwie i z pokorą znoszącej karę zesłania, kobiety, która obdarzyła Anhellego czystą i pełną oddania miłością. Malczewski tak właśnie scharakteryzował Ellenai, nadając jej wyraz spokoju, podkreślonego melancholijnym, łagodnym uśmiechem. Przywołana symbolika postaci, miejsca i kwiatów pozwala też widzieć w Ellenai personifikację Polonii.
Wacława Milewska
ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1
klucz: A to Polska właśnie >>>