Katarzyna Kozyra (ur. 1963)
Olimpia, [1996]
Własność prywatna - depozyt w Muzeum Narodowym w Krakowie
imnk
technika / materiał: fotografia barwna naklejona na płytę

wymiary: 120,5x180x2; 180,5x230x2; 120x180x2

oznaczenie autorskie: nie sygnowane

opis: Twórczość Katarzyny Kozyry dotyka istotnych problemów indywidualnej i społecznej egzystencji – płci, kobiecości oraz chorób i śmierci. Niektórym dziełom artystka nadaje autobiograficzny charakter. Olimpia jest jedną z najważniejszych kreacji tego typu. Kozyra dokumentuje w niej swe zmagania z chorobą nowotworową, przełamując tabu związane z intymnością kuracji i jej dotkliwymi skutkami, ale podejmuje też temat nieodwracalności wyniszczenia i degradacji ciała, stanowiących skutek naturalnego procesu starzenia. 

Dzieło składa się z trzech fotografii przedstawiających kolejno: nagą artystkę leżącą na szpitalnym łóżku podczas chemioterapii, starą, obnażoną kobietę siedzącą na kanapie oraz artystkę upozowaną na bohaterkę słynnego obrazu Olimpia Edouarda Maneta. Całości towarzyszy projekcja filmu, na którym zarejestrowany został proces przyjmowania kroplówek z lekarstwem. Nawiązanie do dzieła Maneta ma podwójnie przewrotny charakter. Kozyra wcielając się w Olimpię nie tylko neutralizuje grozę choroby, „oswaja” jej uboczne skutki prezentując się bez włosów na głowie, ale także – znając kulturowe uprzedzenia i ograniczenia wykluczające aprobatę dla afirmacji ułomności – antycypuje reakcję publiczności i krytyki podobną do tej sprzed półtora wieku. Obraz Maneta ukazujący odpoczywającą kurtyzanę, patrzącą wprost na widza, wywołał skandal sposobem prezentacji kobiecego aktu, bezpruderyjnym, pozbawionym mitologicznego czy religijnego kamuflażu. Widziano w nim nie tylko zagrożenie dla publicznej moralności. Odczytano go jako zły omen rodzącego się ruchu emancypacyjnego kobiet. Kozyra nawiązaniem do Olimpii rzuciła wyzwanie kreowanemu przez mężczyzn i dla mężczyzn kultowi piękna młodego, zdrowego, kobiecego ciała, obnażając fałsz i hipokryzję takiej projekcji kobiecości.
Anna Budzałek
Wacława Milewska



ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XX wieku,
Gmach Główny, al. 3 Maja 1


klucz: Poza Ciało >>>

© 2010 Muzeum Narodowe w Krakowie
design & concept: creator.pl
>