Aleksander Gierymski (1850–1901)
Villa Borghese w Rzymie, ok. 1900
Zakup, 2006
imnk
miniaturka

technika / materiał: olej, płótno

wymiary: 34,5 × 51,5 cm

opis: W ostatnich latach życia Aleksander Gierymski skoncentrował swoją twórczość na pejzażach miejskich ukazywanych w różnych porach dnia, podejmując za każdym razem odmienne wyzwanie artystyczne, polegające na uchwyceniu zmiennych i złożonych zależności światła i barwy. Przemieszczając się między Monachium, Paryżem albo Rzymem i innymi miastami włoskimi, tworzył widoki zabytkowych budowli i placów ujmowane w jaskrawym, południowym słońcu, ostro wydobywającym szczegóły architektoniczne; ukazywał mroczne i chłodne wnętrza kościołów, ze światłem sączącym się do wewnątrz przez kolorowe witraże; malował parkowe aleje w porannym świetle opalizującym we mgle, zatopione w dusznej aurze upalnego popołudnia lub przesycone różowawym blaskiem przedwieczornej zorzy. Artysta, obdarzony nadzwyczajną wrażliwością kolorystyczną, pozwalającą na dostrzeganie najmniejszych niuansów barwnych, chwytał i utrwalał krótkotrwałe, zachwycające zjawiska natury. Czynił to jednak w sposób odmienny od impresjonistów, poświęcających realizm przedstawienia dla zatrzymania ulotnego wrażenia.  Dzięki umiejętności zestrajania obrazu kolorem, subtelnymi harmoniami barwnymi, uzyskiwanymi przez ledwo dostrzegalną dla oka gradację tonów i łagodne przejścia walorowe, godził wierność warsztatowej perfekcji z momentalnością utrwalanych zjawisk, uzyskując jednorodną wizję malarską. Dzieła te zyskiwały szczególny, skłaniający do zadumy nastrój, charakterystyczny dla symbolicznych pejzaży przełomu wieków. W celu ukazania subtelnych różnic gry światła i cienia Gierymski czasem wielokrotnie malował ten sam motyw. Widoki parku ogrodowego przy rzymskiej willi rodu Borghese prezentują właśnie takie zmiany natężenia światła. W pierwszym popołudniowe słońce odbarwia niebo i, przesączone przez konary pinii, kładzie się plamami na alejce i trawnikach. Drugi obraz, malowany po zachodzie słońca, ukazuje ten moment przedwieczoru, gdy niebo zatrzymuje jeszcze blask światła, przesycając wszystko różowofioletową poświatą, już przytłumianą szarością nadciągającego mroku.

ekspozycja: Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach,
Sukiennice, Rynek Główny 1/3


klucz: Realizm, polski impresjonizm, początki symbolizmu >>>

© 2010 Muzeum Narodowe w Krakowie
design & concept: creator.pl
>